ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Ο ΚΑΤΑΜΗΝΙΟΣ ΚΥΚΛΟΣ
Ένας φυσιολογικός καταμήνιος κύκλος είναι σημαντικός παράγοντας για τη σύλληψη. Ο καταμήνιος κύκλος περιλαμβάνει την ωρίμανση και την απελευθέρωση του ωαρίου από τις ωοθήκες, καθώς και την προετοιμασία της μήτρας για την υποδοχή του γονιμοποιημένου ωαρίου, δηλαδή του εμβρύου. Οι ορμόνες που εκκρίνονται κατά τη διάρκεια του κύκλου δημιουργούν τις προϋποθέσεις που οδηγούν στην εγκυμοσύνη. Ένας τυπικός καταμήνιος κύκλος διαρκεί περίπου 28 ημέρες με απόκλιση 3-4 μέρες και χωρίζεται στις ακόλουθες τρεις φάσεις:
Έμμηνος ρύση – Ημέρες 1-5 (περίπου)
Την πρώτη μέρα του κύκλου, όταν η έμμηνος ρύση (περίοδος) ξεκινά, το ενδομήτριο από τον προηγούμενο κύκλο αρχίζει να αποβάλλεται. Η διαδικασία της αποβολής του ενδομητρίου κρατά περίπου 5 ημέρες, αλλά ποικίλλει από γυναίκα σε γυναίκα.
Παραγωγική φάση – Ημέρες 6-13 (σε κύκλο 28 μερών)
Κατά την παραγωγική φάση εκκρίνονται από τον εγκέφαλο οι ορμόνες που ετοιμάζουν τις ωοθήκες για την ωορρηξία. Παράλληλα, οι ορμόνες δρουν στο ενδομήτριο και προκαλούν την πάχυνσή του, ώστε να είναι έτοιμο να υποδεχτεί το γονιμοποιημένο ωάριο. Η παραγωγική φάση μπορεί να μην είναι σταθερή σε διάρκεια και καθορίζει σε γενικές γραμμές τη διάρκεια του κύκλου.
Ωορρηξία – 14η ημέρα (σε κύκλο 28 ημερών)
Λίγο πριν την ωορρηξία τα επίπεδα των ορμονών αυξάνονται πολύ, προκαλώντας την ρήξη του πιο ώριμου ωοθυλακίου και την απελευθέρωση του ωαρίου. Κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας της, η γυναίκα απελευθερώνει συνήθως ένα ώριμο ωάριο κάθε μήνα και αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως ωορρηξία.
Κάθε γυναίκα έχει στις ωοθήκες της εκατοντάδες χιλιάδες ωάρια όταν ξεκινάει η περίοδός της στην εφηβεία. Σε κάθε κύκλο, ένας αριθμός άγουρων ωαρίων μπαίνει στη διαδικασία της ωρίμανσης, αλλά μόνο ένα –κατά κανόνα- συνεχίζει την ωρίμανσή του και τελικά απελευθερώνεται με τη διαδικασία της ωορρηξίας. Τα υπόλοιπα άγουρα ωάρια σταματούν να αναπτύσσονται, γίνονται ατρητικά και απομακρύνονται.
Αξίζει να τονιστεί ότι αν μια γυναίκα έχει περίοδο, δε σημαίνει αναγκαστικά ότι έχει και ωορρηξία. Υπολογίζοντας τον αριθμό των κύκλων που έχει μια γυναίκα από την στιγμή που ξεκινάει την περίοδό της στην εφηβεία μέχρι τη στιγμή που σταματάει η περίοδος στην εμμηνόπαυση (και υποθέτοντας ότι ωορρηξία συμβαίνει σε ΚΑΘΕ κύκλο), βγάζουμε το συμπέρασμα ότι μία μέση γυναίκα έχει περίπου 400 ωορρηξίες στη ζωή της, άρα και 400 ευκαιρίες για να τεκνοποιήσει. Αυτός είναι βέβαια ένας πολύ αδρός υπολογισμός, καθώς οι κύκλοι στην εφηβεία και λίγο πριν την εμμηνόπαυση συχνά δεν συνοδεύονται από ωορρηξία.
Εκκριτική φάση – Ημέρες 15-28 (σε κύκλο 28 μερών)
Σε αντίθεση με την παραγωγική φάση, η εκκριτική φάση έχει συνήθως σταθερή διάρκεια 14 ημερών. Κατά τη φάση αυτή παράγονται από το άδειο ωοθυλάκιο (που πλέον ονομάζεται ωχρό σωμάτιο) οιστρογόνα και προγεστερόνη και προετοιμάζεται το ενδομήτριο για την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι –αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς- η ωορρηξία δεν συμβαίνει πάντα την 14 ημέρα του κύκλου, αλλά, σωστότερα, λαμβάνει χώρα 14 ημέρες πριν από την έναρξη της επόμενης περιόδου.
Στο διάγραμμα παρακάτω φαίνονται κάποιες από τις μεταβολές που λαμβάνουν χώρα στο σώμα της γυναίκας στη διάρκεια ενός κύκλου.
