ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ
Κανένας έλεγχος για υπογονιμότητα στο ζευγάρι δεν είναι πλήρης αν δεν ελεγχθεί και ο άνδρας. Οι συνηθέστερες αιτίες ανδρικής υπογονιμότητας περιγράφονται παρακάτω:
- Γενετικές ανωμαλίες (π.χ. ΧΧΥ, ΧΥΥ)
- Επίκτητες αιτίες (π.χ. λοιμώξεις, χειρουργεία)
- Τρόπος ζωής (π.χ. αυξημένο βάρος, κάπνισμα, αλκοόλ, αυξημένη θερμοκρασία τοπικά στους όρχεις)
- Κιρσοκήλη
- Απόφραξη γεννητικού συστήματος
- Ορμονικές διαταραχές (π.χ. FSH, τεστοστερόνη, προλακτίνη)
- Νευρολογικές βλάβες
- Λοίμωξη γεννητικού συστήματος
- Αντισπερμικά αντισώματα
- Χημειοθεραπεία, ακτινοβολία, φάρμακα
- Προβλήματα εκσπερμάτισης
- Ιδιοπαθής (μέχρι και 50%)
Η ανδρική υπογονιμότητα χαρακτηρίζεται ‘ιδιοπαθής΄ όταν αδυνατούμε να βρούμε την αιτία του προβλήματος στον άνδρα. Διεθνείς μελέτες τοποθετούν αυτό το ποσοστό κοντά στο 50%. Με άλλα λόγια, στις μισές περιπτώσεις ανδρικής υπογονιμότητας δεν γνωρίζουμε την αιτία.
ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ
Ο έλεγχος του άνδρα πρέπει να είναι το ίδιο ενδελεχής με της γυναίκας και ξεκινάει με τη λήψη ενός καλού ιστορικού. Απαραίτητη είναι επίσης μια εξέταση σπέρματος (σπερμοδιάγραμμα) που συνοδεύεται και από καλλιέργεια που μπορεί να αποκαλύψει μια γεννητική λοίμωξη που δεν συνοδεύεται απαραίτητα από συμπτώματα. Οι φυσιολογικές τιμές ενός σπερμοδιαγράμματος σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα είναι οι ακόλουθες:
- Συγκέντρωση σπερματοζωαρίων >15 εκατομμύρια/ml
- Συνολικός αριθμός σπερματοζωαρίων >40 εκατομμύρια
- Κινητικότητα σπέρματος >40%
- Ζωντανά σπερματοζωάρια >60%
- Φυσιολογική μορφολογία σπερματοζωαρίων >4%
Αν οι παραπάνω εξετάσεις είναι φυσιολογικές, μπορούμε να αποκλείσουμε κάποιο πρόβλημα σχετιζόμενο με την ποιότητα του σπέρματος. Αν, όμως, υπάρχουν παθολογικές τιμές ή και αζωοσπερμία, είναι απαραίτητο να γίνει άλλη μία εξέταση σπέρματος, φροντίζοντας ώστε τόσο η παραγωγή όσο και η μεταφορά του δείγματος στο εργαστήριο να γίνεται κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες.
Σε περίπτωση που τα παθολογικά αποτελέσματα του σπερμοδιαγράμματος επιβεβαιωθούν, απαιτείται συστηματικός έλεγχος για τη διάγνωση του προβλήματος. Ο έλεγχος αυτός μπορεί να περιλαμβάνει μία ή περισσότερες από τις παρακάτω εξετάσεις, αναλόγως των συμβουλών του ιατρού:
- Εξέταση όρχεων
- Ορμονικός έλεγχος (FSH, LH, προλακτίνη, τεστοστερόνη)
- Καρυότυπος
- Υπέρηχος όρχεων +/- βιοψία
- Απεικονιστικός έλεγχος εγκεφάλου
Η θεραπεία σε περίπτωση παθολογικού σπερμοδιαγράμματος είναι εξειδικευμένη για την αιτία που το προκαλεί π.χ. αντιμετώπιση κιρσοκήλης ή θεραπεία ορμονικών ανωμαλιών. Σε περίπτωση που δεν βρεθεί κάποια συγκεκριμένη αιτία (ιδιοπαθής ανδρική υπογονιμότητα), ο ιατρός θα προτείνει ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω μέτρα:
- Βελτίωση τρόπου ζωής (μείωση καπνίσματος και αλκοόλ, βελτίωση διατροφής, μείωση θερμοκρασίας στους όρχεις)
- Φάρμακα (αντιοξειδωτικές ουσίες, ιχνοστοιχεία, κλομιφαίνη)
- Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή +/- χρησιμοποίηση δότη σπέρματος